Παναγία Γοργοϋπήκοος – Ένσκαπτη Λιθογραφία – Άγιο Όρος

Περιγραφή

Ένσκαπτη Λιθογραφία με την Παναγία Γοργοϋπήκοο

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Γοργοϋπηκόου βρίσκεται στην Ιερά Μονή Δοχειαρίου Αγίου Όρους από το 1646. Φυλάσσει τους μοναχούς από κάθε προσβολή και επήρεια αλλά και όσους προστρέχουν σε εκείνη με πίστη, ζητώντας την μεσιτεία της.

Όπως αναφέρει ο όσιος Νικόδημος στο Συναξάρι, στη δεξιά πλευρά της τράπεζας της Μονής Δοχειαρίου βρισκόταν μια παλαιά εικόνα της Παναγίας. Η εικόνα αυτή είχε αγιογραφηθεί τον 11ο αιώνα, από την εποχή του κτήτορα του μοναστηριού Νεόφυτου. Το 1646 ήταν ένα πολύ δύσκολο έτος για το μοναστήρι καθώς δεν διέθετε τα απαραίτητα χρήματα για να καταβάλει ως φόρο στους Τούρκους κατακτητές. Ο τραπεζάρης της μονής περνούσε συνέχεια μπροστά από την εικόνα της Παναγίας κρατώντας στα χέρια του αναμμένες δάδες.

Ένα βράδυ, καθώς περνούσε μπροστά από την εικόνα της Παναγίας, ακούει να βγαίνει από αυτήν φωνή η οποία του λέει «μην περνάς από εκεί και μαυρίζεις τον τόπο με καπνό». Ο μοναχός νόμιζε πως κάποιος άνθρωπος του φώναξε και δεν έδωσε σημασία. Μετά από λίγες μέρες, ενώ συνέχιζε να περνά μπροστά από την εικόνα με αναμμένες δάδες, ακούει και πάλι μια φωνή να του λέει «ω μοναχέ αμόναχε, έως πότε θα συνεχίσεις να καπνίζεις την μορφή μου και να με μαυρίζεις ατιμώντας με;».

Την ίδια στιγμή, ο μοναχός έχασε την όρασή του. Κατάλαβε τότε το σφάλμα του και έφτιαξε ένα στασίδι μπροστά στην εικόνα. Παρακαλούσε συνέχεια την Παναγία να τον συγχωρέσει και να του χαρίσει την όρασή του. Η Παναγία, ως φιλεύσπλαχνη μητέρα, εισάκουσε την προσευχή του μοναχού και του είπε «ιδού, από σήμερα σου χαρίζω το φως και πρόσεξε στο εξής να μην περάσεις με αναμμένα δαδιά, γιατί εγώ είμαι η Κυρία της Μονής αυτής και γοργά υπακούω σε εκείνους που με επικαλούνται και τους χαρίζω τα προς σωτηρία αιτήματά τους, διότι καλούμαι Γοργοϋπήκοος».

Η εικόνα από τότε ονομάζεται Γοργοϋπήκοος γιατί η Παναγία με τα θαυμαστά της έργα συνεχώς αποδεικνύει ότι υπακούει και προστρέχει γρήγορα σε όσους την επικαλούνται με πίστη και ευλάβεια. Η χάρη της ενεργεί θαυματουργικά μέσα στο Άγιον Όρος, το Περιβόλι της, αλλά και σε όλο τον κόσμο.

Ένσκαπτη Λιθογραφία: Χαρακτηριστικά

Το έργο είναι φιλοτεχνημένο εξ ολοκλήρου στο χέρι, χωρίς μηχανήματα, σε ένσκαπτο φυσικό ξύλο. Είναι έργο του αγιογράφου Αθανασίου, μαθητή της Αθωνιάδας Εκκλησιαστικής Ακαδημίας, ο οποίος παραμένει πιστός στη βυζαντινή τέχνη όπως την διδάχτηκε στο Άγιον Όρος. Τα έργα του είναι καλυμμένα με αγνό μελισσοκέρι ώστε να παραμένουν αναλλοίωτα στον χρόνο.

Στη συγκεκριμένη εικόνα ο αγιογράφος μοναχός χρησιμοποίησε την τεχνική της λιθογραφίας δημιουργώντας ένα μοναδικής ομορφιάς έργο. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιώντας λιθογραφημένο αντίγραφο βυζαντινής τέχνης, ο μοναχός φιλοτέχνησε το έργο αυτό ακολουθώντας την παραδοσιακή μέθοδο της τεχνητής παλαίωσης, όπως τη διδάχθηκε στα εργαστήρια αγιογραφίας της Αθωνικής Πολιτείας. Μάλιστα, η τεχνητή παλαίωση της αγιογραφίας είναι χειροποίητη, μία διαδικασία στην οποία οι μοναχοί του Αγίου Όρους δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα.

Καθώς η εικόνα είναι χειροποίητη και η επεξεργασία του ξύλου γίνεται εξ ολοκλήρου στο χέρι, ενδέχεται να υπάρχουν μικρές διαφοροποιήσεις στις διάστασεις κάθε εικόνας.

Η εικόνα είναι διαθέσιμη κατόπιν παραγγελίας.

Προέλευση: Άγιο Όρος