Σαλέπι – Το Θερμαντικό – Μοναστηριακές Συνταγές

Περιγραφή

Σαλέπι ονομάζεται το ποώδες φυτό Orchis mascula, αλλά και το άλευρο που λαμβάνεται από τη συγκεκριμένη οικογένεια φυτών. Είναι γνωστό για τις φαρμακευτικές αλλά και θερμαντικές του ιδιότητες. Ως σαλέπι οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε το ρόφημα που προέρχεται από την ανάμειξη του άλευρου της συγκεκριμένης ορχιδέας με νερό ή γάλα, το οποίο προσφέρεται ζεστό.

Το σαλέπι ως άλευρο παράγεται από τους κόνδυλους του φυτού Ορχιδέα η Άρρην (Orchis mascula), οι οποίοι συλλέγονται του καλοκαιρινούς μήνες, αποξηραίνονται και κονιορτοποιούνται σε μορφή σκόνης. Πιο συγκεκριμένα, για την παραγωγή του σαλεπιού αρχικά οι κόνδυλοι εμποτίζονται σε καυτό νερό για να απομακρυνθεί το αιθέριο έλαιο που περιέχουν. Στη συνέχεια αποξηραίνονται και αλέθονται. Η απομάκρυνση του αιθέριου ελαίου κρίνεται απαραίτητη καθώς έχει ιδιαίτερα πικρή γεύση.

Διατροφική αξία:

Το βασικό χαρακτηριστικό του σαλεπιού είναι το άμυλο, το οποίο όταν διαλύεται σε νερό ή γάλα, δημιουργεί ένα πηκτό υγρό, εξαιτίας της κολλώδους ουσίας βασσαρίνης που περιέχει. Τέσσερα είναι τα βασικά συστατικά που χαρακτηρίζουν το σαλέπι:

• Οι υδρογονάνθρακες: αραβίνη και τραγακανθίνη 
• Τα μέταλλα: ασβέστιο και φώσφορος

Η αραβίνη περιέχει έναν μονοσακχαρίτη που χρησιμοποιείται ως γλυκαντικό στη σύνθεση τροφίμων ειδικών για διαβητικούς ασθενείς, καθώς μπορεί να δράσει εξομαλύνοντας την αύξηση της γλυκόζης στο αίμα. Παράλληλα, η συγκεκριμένη ουσία θα μπορούσε να δράσει ως πρεβιοτικό, καθώς δεν απορροφάται στη γαστρεντερική οδό και ενδεχομένως θα μπορούσε να δράσει ως τροφή για τα ευεργετικά βακτήρια του εντέρου.

Το ασβέστιο και ο φώσφορος είναι τα δύο μέταλλα που βρίσκονται σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στο ανθρώπινο σώμα, γεγονός το οποίο αποδεικνύει τη σημασία τους για τον οργανισμό. Ο βασικός ρόλος και των δύο μετάλλων για τον οργανισμό είναι ως δομικά συστατικά των οστών. Το ασβέστιο βοηθά στη ρύθμιση της πήξης του αίματος ενώ ο φώσφορος συμμετέχει σε μεταβολικές διαδικασίες του οργανισμού αλλά και στην ανάπτυξη και επιδιόρθωση των ιστών και των κυττάρων.  

Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα φλιτζάνι ρόφημα σαλέπι καλύπτει το 23% των ημερήσιων αναγκών ενός ενήλικα σε ασβέστιο.

Επειδή πρόκειται για ένα σχετικά πλούσιο σε θερμίδες ρόφημα, κυρίως λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε ζάχαρη για να επιτευχθεί η γλυκιά γεύση, εναλλακτικά, μπορούμε να παρασκευάσουμε ρόφημα αναμειγνύοντας τη σκόνη του σαλεπιού με νερό και μπαχαρικά, μειώνοντας τη θερμιδική του πυκνότητα στο ελάχιστο (1 κουταλάκι του γλυκού απλή σκόνη σαλέπι χωρίς ζάχαρη προσφέρει περίπου 15 θερμίδες).

Οφέλη για την υγεία

Τις θεραπευτικές ιδιότητες του συγκεκριμένου φυτού στο γαστρεντερικό σύστημα λέγεται ότι έχουν εγκωμιάσει σε γραπτά τους κείμενα οι αρχαίοι της Ιατρικής Ιπποκράτης, Ασκληπιός και Γαληνός αλλά και ο αρχαίος φιλόσοφος Θεόφραστος στο σύγγραμμά του «Περί φυτών».

Ιδιότητες:

• ● Είναι  μαλακτικό,  κατά  του  βήχα, των  βρογχικών  και  του  άσθματος.
• ● Θερμαντικό,  κατά  του  κρυολογήματος,  της καταρροής  και  της  γρίπης.
• ● Κατά της ιγμορίτιδας, της ναυτίας, του εμετού, του τυμπανισμού, της καούρας, και  της  γαστροοισοφαγικής  παλινδρόμησης  (πιπερόριζα).
• ● Κατά  της  δυσπεψίας  και  των  στομαχικών  διαταραχών και της  δυσεντερίας.
• ● Κατά του  έλκους  του  στομάχου  και  του  δωδεκαδακτύλου (σαλέπι, κανέλα).
• ● Διευκολύνει  την  κυκλοφορία  του  αίματος, τονώνοντας  την  λειτουργία  των  νεφρών, και  της καρδιάς, ανακουφίζει  από  τους  πονοκεφάλους,  τους  πόνους  της  περιόδου  και  το  εμμηνοπαυσιακό  σύνδρομο (κανέλα).
• ● Ανακουφίζει από τα προβλήματα  του προστάτη αδένα καθώς και των αιμορροΐδων.
• ● Ανακουφίζει από  τους  μυϊκούς  και  τους  ρευματικούς  πόνους (κανέλα, γαρύφαλλο).
• ● Έχει αποτοξινωτική  δράση (κανέλα), αντιοξειδωτική και ανοσορυθμιστική δράση (κανέλα, πιπερόριζα).
• ● Βοηθά  στην  ρύθμιση του διαβήτη  (το  χωρίς  ζάχαρη) , της χοληστερίνης  και των τριγλυκεριδίων  (κανέλα, πιπερόριζα).
• ● Πλούσιο  σε  μεταλλικά  στοιχεία,  φωσφόρο  και  ασβέστιο  (σαλέπι),  μαγνήσιο  και  σίδηρο  (κανέλα), κάλιο και βιταμίνη C(πιπερόριζα, γαρύφαλλο), τονώνει  ολόκληρο  τον  οργανισμό  («από  τα  νύχια  ως  την  κορυφή»).
• ● Βοηθά  στην γρήγορη  ανάρρωση εξασθενημένων  οργανισμών, παιδιών και ηλικιωμένων.
• ● Διώχνει  την κόπωση, σωματική και πνευματική.
• ● Καταπραΰνει  τα  νεύρα, διώχνει το άγχος και την ένταση.
• ● Διευκολύνει  την  εγκεφαλική  λειτουργία, βελτιώνει  την  μνήμη,  χαρίζει  ευεξία  και εγρήγορση (κανέλα).
• ● Άριστο υποκατάστατο του καφέ.
• ● Παράλληλα, το σαλέπι ως ρόφημα είναι ιδανικό για να μας ζεστάνει, τόσο λόγω των μπαχαρικών που περιέχει όσο και λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε υδατάνθρακες και άρα ενέργεια. Γενικότερα, το υψηλό του θερμιδικό περιεχόμενο σε συνδυασμό με την υψηλή του περιεκτικότητα στα πολύτιμα μέταλλα φώσφορο και ασβέστιο μπορεί να αποτελέσει πηγή ενέργειας για άτομα που έχουν ανάγκη από τόνωση και ενίσχυση, όπως αθλητές, παιδιά και ηλικιωμένοι.

Σαλέπι ρόφημα

Υλικά

• 1 φλιτζ. νερό ή γάλα
• 2 γαρίφαλα
• 1 ξυλάκι κανέλα
• ελάχιστο μοσχοκάρυδο
• 1 κ.τ.γλ καστανή ζάχαρη
• 1 πρέζα σαλέπι (στη μύτη του κουταλιού)

Εκτέλεση

Σε ένα μπρίκι βράζουμε το νερό μαζί με τα γαρίφαλα, την κανέλα και το μοσχοκάρυδο. Κατεβάζουμε από τη φωτιά, ρίχνουμε το σαλέπι και ανακατεύουμε πολύ καλά να μην σβολιάσει. Σερβίρουμε αμέσως γιατί το σαλέπι πίνεται ζεστό.

Καθαρό βάρος 10gr